Böbrekler omurganın iki yanında bel hizasında koyu kırmızı renkte fasulye biçimindeki organlardır. Böbrekler kanı nefron adı verilen milyonlarca mikroskobik filtre aracılığı ile temizleyerek idrarı oluşturmaktadır. İdrar daha sonra böbreklerden idrar torbasına gelir. Böbrekler vücut fonksiyonlarını düzenlemek amacıyla şu görevleri üstlenirler;
- Vücut sıvılarını düzenlemek amacıyla, kanı temizlemek için böbrek arterlerinden alıp genel dolaşıma böbrek venleri ile iletirler. Vücut sıvılarının yapısını ve hacim dengesini atık ürünleri idrar şeklinde atar.
- Atık ürünler yiyeceklerdeki ve normal kaslardaki aktiviteler sonucu proteinlerin yakılmasıyla oluşmaktadır. Bu maddeler daha sonra idrarla atılmaktadır.
- Bünyedeki sağlıklı böbrekler hormon denen önemli kimyasal madde salgılarlar.
- Kan hücrelerinin yapımının kontrol edilmesine yardımcı olur.
- Kemiklerin güçlenmesine yardımcıdır.
Böbrek Yetmezliği Sebepleri Nelerdir?
Böbrek yetmezliğinin pek çok sebebi olabilir. Bunlar; böbreğin bazı bölümlerinin iltihaplanması, böbreğin süzme görevi yapan bölümlerinde hasar oluşumu iltihaplanma, şeker hastalığı, böbrek kistleri, yüksek tansiyon, böbreklere giden bazı damarların hasarı ile meydana gelen kan akımı azalması olarak sıralanabilir.
Böbrek Yetmezliğinin Belirtileri Nelerdir?
Böbrek yetmezliği akut ve kronik olarak iki şekilde kendini belli eder. Akut böbrek yetmezliği böbreklerin görevlerine çok kısa bir süre ara verdiği ve geriye dönüşünün mümkün olduğu böbrek yetmezliğidir. Zamanında, erken tanı ile tedavi yapıldığı takdirde kişinin böbrekleri normal olarak çalışmaya devam edebilir. Kronik böbrek yetmezliğinde ise durum daha ciddi bir hal almaktadır. Böbrek yetmezliğine dair bulgular; günlük idrar miktarında azalma veya aşırı miktarda idrar yapma, nefes darlığı, çarpıntı, cildin sarımsı kahverengi renk alması, iştahsızlık, halsizlik, çok su içme, tansiyon yükselmeleri, göz kapaklarında, ayaklarda belirgin olarak su birikmesi, ağrılı idrar, bulanık, kanlı idrar, gece birden fazla tuvalete kalkma, bilinç bulanıklığı, havale, çocuklarda gece idrar kaçırma ve gelişme gerilikleri olarak sıralanabilir.
Böbrek Yetmezliğinin Tedavisi Nasıl Uygulanır?
Böbrek yetersizliği dediğimiz olgu böbreklerin kanı temizleme görevini hiçbir şekilde yapamaması durumudur. Kandaki zararlı atıkların düzeyi yükselir. Kan tuzları normal sınırların dışına çıkar. Kan potasyumu normalin çok üzerine çıkarsa hayati tehlike meydana gelebilir.
Önceleri böbrek yetmezliğinden hayati kayıplar olabilmekteydi. Fakat günümüzde ilerleyen tıp ile böbrek yetmezliği kontrol altına alınabilmekte ve tedavi edilebilmektedir. Bu nedenle günümüzde böbrek yetmezliğinden korkmamak ama tedbirli davranmak gereklidir. Böbrek yetmezliği eğer son döneminde ise sadece ilaç ile tedavi mümkün değildir. Burada böbreğe destek olacak ek tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Bu yöntemler;
- Diyaliz
- Böbrek nakli şeklindedir.
Böbrek nakli hastaya başka bir kişiden alınan yeni bir böbreği takarak vücuttaki zararlı atıkların temizlenmesidir. Böbrek nakli canlı bir vericiden alınabileceği gibi kadavradan yani ölmüş bir kimseden de alınabilmektedir.
Diyaliz iki şekilde uygulanabilir
Hemodiyaliz; Bir makine aracılığı ile hastanın kanının özel bir filtreden süzdürüldüğü, zararlı maddelerin temizlenmesi ve temizlenen kanın hastaya geri verildiği bir tedavi şeklidir. Periton (Karın) Diyalizi; kanı zararlı atıklardan temizlemek için hastanın kendi karın zarının bir filtre gibi işlev görmesi yöntemidir. İnsanın kendi karın zarının kullanıldığı diyaliz şekline periton diyalizi yani karın diyalizi denmektedir.